سید علی عباسی کارشناس بازارسرمایه

پویایی در صنعت سیمان از 80 سال پیش آغاز شد. آن زمان که نیاز به این مصالح بیش از هر چیز دیگر برای ساخت و سازها مورد نظر قرار گرفت و این صنعت وارد ایران شد و تا جایی که امروز توانسته دو درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهد. در این سال‌ها و با رکود نسبی صنعت سیمان که به دلیل رکود مسکن در کشور حادث شده، تولید سیمان کشور در حدود 80 میلیون تن بوده که این امر با توجه به شرایط کشور در چند سال گذشته و کم شدن مصرف سیمان عدد خوبی در تولید و فروش محصول به حساب می‌آید. اما بسیاری انتظار داشتند که با گشایش‌های برجام و دستاوردهای رفع تحریم و رشد اقتصادی در کشور وضعیت مسکن در کشور دگرگون شود و تولید داخلی سیمان هم افزایش یابد؛ چراکه تحول و رشد در صنعت ساختمان خود سبب رشد اقتصادی در همه اضلاع جامعه می‌شود و می‌تواند نتایج ملموس و مطلوب تری بر اقتصاد جامعه حادث کند؛ که متأسفانه این اتفاق رخ نداد. نکته قابل تأمل در این ارتباط این است که ظرفیت فعلی سیمان به نسبت شرایط رکودی که در آن هستیم بیش از نیاز کشور و صادرات است و همینطور واحدهای صنعتی دیگری در حال احداث هستند که به این ظرفیت 80 میلیون تن حداقل 25 میلیون تن دیگر اضافه می‌شود و همینطور طرح‌های که وزارت صنعت توسط برخی سرمایه گذاران داده شده نشان از آن دارد که برنامه‌ای برای رسیدن به تولید بیش از 150 تن در دستور کار قرار گرفته ! این اتفاق برای کشوری که نخستین صادر کننده سیمان در جهان می‌باشد بسیار خوب و با اهمیت است اما مهم‌تر از تولید این محصول با اهمیت و کلیدی میزان مصرف آن در داخل و توفیقات صادرات این محصول است که بنابر آخرین اخبار تنها صادرات به عراق در امسال با کاهش 10 درصدی روبه رو شده و برای سال آینده پیش بینی می‌شود این کاهش به 15 درصد برسد و این به آن دلیل است که خود کشور عراق در حال احداث واحدهای تولید سیمان بوده و برنامه‌ای برای کم کردن واردات سیمان به کشور خود دارد. و این در حالی است که برخی از شرکت‌های سیمانی در وضعیت زیان هم به سر می‌برند، برای مثال سیمان دورود با زیان 30 درصدی در صورت‌های مالی خود مواجه است و سیمان شرق با زیان پنج درصدی در صورت‌های مالی خود روبه رو است و سیمان سپاهان با سود پنج درصدی در سال مالی پیش رو همراه است. که این وضعیت برای شرکت‌های سیمانی به هیچ وجه خوب نیست و تنها باید به فکر چاره اساسی برای تحول در این صنعت ارزشمند بود. با این وصف؛ همینطور با در نظر گرفتن رکود در صنعت ساختمان در داخل کشور شاید بتوان به مهم‌ترین مؤلفه برای عبور از این وضع را به صادرات اختصاص داد. آن هم نه تنها صادرات به کشورهای همجوار بلکه صادرات به بازارهای نوظهور، چراکه سیمان تولیدی ایران از کیفیت بالایی برخوردار است می‌توان تنوع بسیاری برای بازارهای صادراتی برای این محصول متصور شد. برای مثال آفریقا یک بازار بکر و ارزشمند برای صادرات سیمان است و کشورهایی مانند بنگلادش، سریلانکا، تانزانیا و کنیا درخواست خرید سیمان ایران را دارند که بی شک می‌توان نسبت به برنامه افزایش تولید سیمان تا 150 میلیون تن در وزارت صنعت بهره برداری خوبی از بازار این کشورها برد.